Oren om mee te horen

Een knal, gezoem, een brullende motor of piepende remmen, met je oren vang je allerlei geluiden op. Audioloog Jan de Laat vertelt in de video's hieronder alles over het oor. Wat zijn eigenlijk die schelpen aan je hoofd? En hoe werken je oren eigenlijk? Ook vind je hieronder interessante bronnen die je helpen om aan de slag te gaan met je spreekbeurt.

Het oor

Aan je hoofd zitten twee oren; links één en rechts één. Met die oren kun je horen. Het gaat vanzelf, zonder dat je er echt bij hoeft na te denken. Maar hoe werken je oren eigenlijk? Stap in de wondere wereld van aambeeld, hamer, stijgbeugel, slakkenhuis, trommelvlies, gehoorgang en de buis van Eustachius!

Benieuwd naar de binnenkant van jouw oor? Bekijk de video hieronder waarin psychobioloog Boy Vissers in gesprek gaat met audioloog Jan de Laat.

Trillingen

Geluiden zijn eigenlijk alleen maar trillingen in de lucht. Houd je hand maar eens voor een luidspreker: je voelt de bewegende lucht. Je oren zetten de geluidstrillingen om in verschillende tonen. Door de bijzondere vorm van je oorschelpen hoor je ook waar een bepaald geluid vandaan komt.

Muziek, maar ook spraak en andere geluiden reizen eerst door je gehoorgang naar je trommelvlies. Dat is een flinterdun velletje dat heel strak gespannen is achteraan je gehoorgang. Denk maar aan een tamboerijn. Die is net zo gespannen als jouw trommelvlies. Vandaar de naam. Door de trillingen van het geluid begint het trommelvlies heen en weer te bewegen. Het geluid komt dan aan in het middenoor, achter je trommelvlies. Daar zitten drie hele kleine botjes, de kleinste van je lichaam. Die botjes worden de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel genoemd, omdat ze daar op lijken. Door de trillingen van het trommelvlies beginnen de botjes te bewegen. Ze versterken het getril en dus ook het geluid. Daardoor kun je hele zachte geluiden, of geluiden die van ver komen, toch horen. Denk maar eens aan het hele zachte gezoem van een vlieg of mug, dat je pas op wat kortere afstand kunt horen.

'Nep oor': bionisch oor, wat is dat?

Wat is een bionisch oor en kun je daar net zo goed mee horen als met een normaal oor? Bekijk hieronder de video waarin presentator Boy Vissers ontdekt hoe het is om met een bionisch oor (kunstoor) te horen.

Verkouden

Als je flink verkouden bent hoor je vaak ook wat minder goed. Dat komt omdat er een buis je neus en oor met elkaar verbindt, de buis van Eustachius. Denk maar aan ’n verstopte neus, waardoor er prut of snot in de buis van Eustachius kan zitten of zelfs tot in het middenoor. Als dat er lang blijft zitten kan het ook pijn gaan doen, je kunt dan last krijgen van ’n middenoorontsteking.

Het stijgbeugelbotje zit vast aan het binnenoor. Dat ziet eruit als een slakkenhuis en is gevuld met een waterige vloeistof. Omdat de stijgbeugel, net als hamer en aambeeld, heen en weer beweegt, zal er ’n golfje ontstaan in de vloeistof van het slakkenhuis. Dat kun je vergelijken met het golfje dat ontstaat als je ’n steentje in ’n vijver gooit. Alles wat kan bewegen, gaat nu bewegen in het oor. Ook een heleboel piepkleine haartjes die in het slakkenhuis zitten, beginnen te trillen. Hoe meer lawaai, hoe harder de haartjes heen en weer gaan. Zo ontstaat er een elektrisch stroompje, dat via een soort telefoonlijn naar je hersenen gaat; de gehoorzenuw. Die grote grijze massa in jouw hoofd ontcijfert het signaal, zodat je van muziek kunt genieten of begrijpen wat iemand zegt.

Buisjes in je oren

Waarom moeten er soms buisjes in je oren geplaatst worden? En wat zijn die buisjes precies? Presentator Boy Vissers vraagt het aan audioloog Jan de Laat. Bekijk de video hieronder!

Suizen en piepen

Soms krijg je last van ruis op de verbinding. Als je bijvoorbeeld iets te vaak je mobiele telefoon met keiharde muziek op hebt staan. Je kunt de trilhaartjes in het slakkenhuis dan vergelijken met een rietveld dat iedere keer een storm moet doorstaan. Tijdens iedere orkaan van geluid gaan de haartjes platliggen. Dat kun je soms merken: je oren gaan dan suizen of piepen. De meeste haartjes komen na zo’n geluidsexplosie weer langzaam omhoog. Maar soms blijven er ook haartjes liggen, en die zijn voorgoed onbruikbaar. Als je iedere dag een muziekstorm op je oren loslaat kunnen er op die manier steeds meer haartjes in het slakkenhuis verloren gaan. Dat gaat zo langzaam dat je er niets van merkt. Totdat je de knop op je telefoon wel voluit moet zetten omdat je anders de muziek niet goed meer kunt horen. Dag loop je het risico dat je slechthorend of doof wordt. En dat zou je niet willen.